Nếu phải kể ra một cầu thủ bóng đá của Bồ Đào Nha có đôi chân khéo léo, một đôi chân mê hoặc người hâm mộ và có những kỹ thuật xuất sắc nhất thế kỷ 21 thì gần như tất cả mọi người sẽ đều nhắc đến cái tên Cristiano Ronaldo. Tuy nhiên, có một người vẫn sẽ được một bộ phận nhỏ nhắc đến trước cái tên CR7 – người đã cùng có những bước tiến đầu sự nghiệp cùng với Ronaldo tại Sporting Lisbon và được coi là cầu thủ triển vọng nhất của bóng đá Bồ Đào Nha khi ấy. Anh chàng đó không ai khác ngoài Quaresma.
Ricardo Quaresma là một Alfacinha thực thự (dùng để ám chỉ những người sinh ra và lớn lên tại Lisbon – thủ đô của Bồ Đào Nha). Quaresma sinh ra ở Lisbon vào tháng 9 năm 1983 và khi lên 11 tuổi anh đã gi nhập học việc bóng đá nổi tiếng của Sporting Lisbon. Thời điểm đó, cả Ronaldo và Quaresma đã cùng nhau chơi cho đội trẻ của Sporting Lisbon đến năm 2003 trước khi mỗi người có một hướng đi riêng cho sự nghiệp của mình. Quaresma là người được ra mắt đội 1 trước khi có lần khoác áo đội 1 của Sporting Lisbon ở tuổi 17 vào năm 2001. Phải dến mùa giải 2002/2003, Cristiano Ronaldo mới có cơ hội dấn thân lên đội 1 để thử sức và thể hiện bản thân.
Cả Ronaldo và Quaresma khi ấy đều được kỳ vọng sẽ đạt được những thành tự lớn lao. Tuy nhiên ở những năm tháng đầu tiên, Quaresma lại được đánh giá là cầu thủ trẻ có triển vọng bậc nhất tại Sporting Lisbon. Và đến khi đội bóng của thủ đô Bồ Đào Nha gặp khó khăn tài chính, Ronaldo và Quaresma đã đều tìm cho mình một chân trời mới để nuôi dưỡng giấc mơ cầu thủ. Thời điểm đó, cả hai đều nhận được rất nhiều lời mời gọi từ những CLB có tiếng tại Châu Âu.
Trong khi Cristiano Ronaldo chia tay với Lisbon để đến với xứ sở sương mù và đầu quân cho Man United, Quaresma cũng chọn cho mình một điểm đến cũng hứa hẹn và tầm cỡ không kém mang tên Barcelona. Tuy nhiên chính từ quyết định chọn CLB của cả hai mà sự nghiệp của họ đã có những sự khác biệt và phân cấp rõ rệt. Trong khi Ronaldo chỉ chuyển CLB thêm 2 lần trong suốt 16 năm sau đó thì Quaresma lại phải chịu cảnh lang bạt khắp Châu Âu với 7 lần đá cho đội mới và 1 mùa giải thi đấu dưới dạng cho mượn.
Không giống với hầu hết các cầu thủ bóng đá trên thế giới, Quaresma lại đạt đỉnh phong độ từ rất sớm khi vẫn còn được coi là một tài năng trẻ sáng giá của bóng đá thế giới và Bồ Đào Nha. Nó có vẻ hơi ngược đời nhưng cũng là điểm hấp dẫn nhất khi chúng ta nhìn lại về sự nghiệp của anh chàng này. Mặc dù có không ít khuyết điểm nhưng Quaresma vẫn là một cầu thủ rất thú vị để người hâm mộ hướng mắt theo dõi. Anh chàng này nổi tiếng với kỹ thuật chơi bóng thượng thừa và thêm vào đó là những màn biểu diễn đầy ngẫu hứng trên sân. Đúng là Quaresma đã không thể hiện được bản thân ở những đội bóng và sân chơi hàng đầu của Châu Âu, nhưng phẩm chất kỹ thuật có trong anh và những đường bóng đầy mê đắm anh tạo ra khiến cho ai nấy hâm mộ bóng đá đều phải nhớ về một cái mác Quaresma bên phía cánh phải.
Nhìn lại quá khứ thì miền đất hứa Barcelona có vẻ không phải là nơi phù hợp với cá nhân Quaresma. Đó là nơi mà những vấn đề về thái độ của anh bắt đầu xuất hiện và sự rạn nứt trong các mối quan hệ cũng bắt đầu hình thành bên ngoài cái vẻ hào nhoáng của anh. Mặc dù thi đấu 22 trận tại La Liga, nhưng Quaresma có phần lớn thời gian vào sân là từ băng ghế dự bị. Anh cũng chỉ có được duy nhất 1 bàn thắng tại La Liga cho Barcelona ở thời gian đó.
Nhưng ở năm 2003, Quaresma không phải là sự bổ sung nhận sự duy nhất của Barcelona. Năm đó, Frank Rijkaard cũng đã tiếp quản chiếc ghế HLV trưởng và nói rằng ông không hợp với cái tên Quaresma. Để nói hai con người này không hòa hợp có lẽ vẫn là nói giảm nói tránh bởi tình hình giữa Rijkaard và Quaresma vào lúc đó là thực sự tồi tệ. Đến cuối tháng 4 năm 2004, Quaresma tuyên bố rằng nếu Rijkaard vẫn còn giữ ghế huấn luyện viên trưởng của Barcelona thì mối lương duyên giữa anh và đội bóng này sẽ đi tới hồi kết. Thậm chí, Quaresma còn trả lời một cách đầy gay gắt trên báo chí như sau: “Nếu Rijkaard rời đi và một huấn luyện viên khác đến với Barcelona, tôi sẽ cân nhắc về chuyện ở lại nếu họ có thể thuyết phục và tạo niềm tin với cá nhân tôi. Nhưng nếu Rijkaard vẫn ở lại đây, tôi nghĩ mình sẽ không qua trở lại Barcelona để thi đấu thêm nữa. Cả năm sau cũng sẽ là như vậy, Rijkaard và tôi đơn giản là không có sự thấu hiểu lẫn nhau. Tôi không muốn gây rắc rối trong phòng thay đồ vì chuyện này không liên quan đến các đồng đội của tôi. Chuyện này đơn giản chỉ là giữa tôi và Rijkaard mà thôi.”
Và kết quả là Frank Rijkaard vẫn ở lại với Barcelona nên người phải chấp nhận ra đi là Quaresma. Mùa hè năm 2004, anh được Barcelona bán lại cho FC Porto trong một phần thỏa thuận để đội chủ sân Nou Camp có được chữ ký của Deco.
Thời gian sau đó, Quaresma cũng có được một số thành công cùng với Porto. Anh trải qua 4 mùa giải với Porto trong đó sở hữu 3 danh hiệu vô địch quốc gia, 2 Siêu cup Bồ Đào Nha, 1 Cup quốc gia Bồ Đào Nha và một danh hiệu Cup Liên lục địa. Sau 158 trận đấu trên mọi đấu trường cho Porto, Quaresma cũng thu về 31 bàn thắng, trong đó 8 pha lập công đến từ 27 trận cuối cùng của anh trong màu áo của Porto.
Và khi chia tay với Porto, những lời mời gọi từ khắp Châu Âu lại đến với Quaresma. Lần này, điểm đến của anh là nước Ý – nơi Inter Milan đã đưa anh về trong bối cảnh họ trở thành nhà vô địch của Serie A. Và để tóm tắt nhanh mùa giải đầu tiên của Quaresma tại Inter thì anh chàng người Bồ chỉ ở lại CLB trong vòng vỏn vẹn 6 tháng trước khi bị đẩy đi cho mượn tại Chelsea ở kỳ chuyển nhượng mùa đông. Cuối cùng là được trao thêm giải Bidone d’Oro vào giai đoạn cuối mùa – một giải thưởng để chế giễu và dành cho cầu thủ tệ nhất của sân chơi đẳng cấp cao nhất của bóng đá Italia.
Quãng thời gian của Quaresma tại Chelsea cũng khá thú vị. Mặc dù anh chỉ ra sân 5 lần trên mọi đấu trường cho CLB này nhưng trong một cuộc phỏng vấn với trang web chính thức của đội bóng, Quaresma đã chia sẻ như sau: “Khi tôi ở Inter Milan, tôi không cảm thấy tự tin nên dẫn đến việc tôi chơi không tốt và cũng không cảm thấy hạnh phúc khi ở đó. Tôi đã tìm lại được sự tự tin khi tới với Chelsea – điều này đã mang lại niềm vui và cảm hứng chơi bóng cho tôi và nó cũng chính là thứ mà tôi không có được khi thi đấu tại Inter.”
Mùa hè năm sau, khi trở lại với Inter Milan sau khi hết hợp đồng cho mượn, Nezaruzzi đã cố gắng bán anh cho một đội bóng khác nhưng không thành. Cầu thủ chạy cánh người Bồ đã trải qua thêm một mùa giải nữa tại Serie A và chỉ có 13 lần ra sân ở mọi đấu trường cho Inter Milan cùng với số 0 tròn trĩnh ở chỉ số bàn thắng và kiến tạo. Mặc dù vậy, anh cũng đã bổ sung được thêm một danh hiệu Serie A và Champions League khi cùng Inter Milan có một mùa giải 2009/10 đầy thành công cùng với chiến lược gia Jose Mourinho.
Từ năm 2010, Quaresma trải qua thêm 2 năm thi đấu ở Thổ Nhĩ Kỳ trong màu áo Besiktas, một mùa với Al Ahli, 2 mùa giải cùng đội bóng cũ FC Porto và cuối cùng là trở lại khoác áo Besiktas vào năm 2015. Trong suốt quãng thời gian này, anh đã có thêm 2 lần vô địch giải VĐQG Thổ Nhĩ Kỳ, 1 cup quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ và 1 UAE President’s Cup.
Mặc dù sự nghiệp thi đấu cho các CLB của Quaresma không thực sự nổi bật nhưng bản thân anh đã có những màn tỏa sáng trên những sàn diễn cho ĐTQG. Cầu thủ chạy cánh người Bồ đã đóng một vai trò quan trọng trong công cuộc giành lấy chiếc cup EURO 2016 của ĐTQG Bồ Đào Nha. Anh chính là cầu thủ ghi bàn thắng quyết định ở phút 117 trong cuộc đối đầu với đội tuyển Croatia ở vòng 1/8 của Euro năm đó. Đó là một trong những màn trình diễn nổi bật nhất của cá nhân Ricardo Quaresma cho đội tuyển quốc gia – nơi mà anh đã có 80 lần khoác lên mình màu áo của ĐTQG và có được 10 bàn thắng.
Không sở hữu một sự nghiệp thi đấu quá xuất sắc với số lượng bàn thắng khổng lồ, không có một bộ sưu tập danh hiệu đồ sộ hay những đóng góp lớn lao cho đội bóng nhưng di sản mà Quaresma để lại cho người hâm mộ cho đến nay vẫn là những pha bóng kỹ thuật cùng với khả năng kiểm soát trái bóng một cách điệu nghệ của anh. Ricardo Quaresma là cái tên nổi tiếng toàn cầu về những pha bóng biểu diễn – đó là những pha bóng mà đôi khi trông anh giống như một người ích kỷ và cũng không tạo ra được sự hiệu quả tối qua cho một tình huống. Nhưng dẫu sao, Quaresma cũng vẫn giữ được sự tinh tế cho riêng mình và chấp nhận những rủi ro khi thực hiện những pha bóng như vậy. Đúng là Ricardo Quaresma có những khuyết điểm trong sự nghiệp, nhưng đó sẽ không phải là thứ mà người đời nói về anh ở sau này. Thay vào đó, những phẩm chất đặc biệt như kỹ thuật điêu luyện và khả năng tạo ra những khoảnh khắc ấn tượng trên sân sẽ là thứ mà người ta nhớ đến. Dù cho thời gian có làm phai mờ đi ký ức về sự nghiệp ngắn ngủi của anh, nhưng những khoảnh khắc tỏa sáng và hình ảnh anh ‘vẩy cú trivela’ thần thánh vẫn sẽ mãi được ghi nhớ trong tiềm thức của người hâm mộ.
Chúc mừng sinh nhật, Ricardo Quaresma!
Nguồn: A-Z of the 2000s: Ricardo Quaresma – These Football Times.